Το Feminism is for Everybody της bell hooks είναι πολύ καλό εισαγωγικό εγχειρίδιο για το φεμινισμό, για τη φεμινιστική θεωρία και για το κίνημα. Απευθύνεται σε όποιον ενδιαφέρεται να μάθει για το σύγχρονο φεμινισμό, καθώς εκφράζει σε γενικές γραμμές το τρίτο κύμα και έννοιες όπως η διαθεματικότητα. Θεωρούμε πως είναι χρήσιμο να υπάρχει μεταφρασμένο στα ελληνικά και να είναι διαθέσιμο στο σάιτ μας, καθώς αναλύει με απλή, κατανοητή γλώσσα γιατί όντως ο φεμινισμός είναι για όλους. Κάθε κεφάλαιο θα αναρτάται μόλις μεταφράζεται.
5
ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΣΩΜΑ, ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΕΑΥΤΟΣ
Αναπαραγωγικά δικαιώματα
Όταν ξεκίνησε το σύγχρονο φεμινιστικό κίνημα τα προβλήματα που προβάλλονταν ως πιο ουσιαστικά ήταν αυτά που συνδέονταν άμεσα με τις εμπειρίες των πολύ μορφωμένων λευκών γυναικών (οι περισσότερες από τις οποίες ήταν υλικά προνομιούχες). Εφόσον το φεμινιστικό κίνημα ακολούθησε τα ίχνη των πολιτικών δικαιωμάτων και της σεξουαλικής απελευθέρωσης φαινόταν ταιριαστό τότε να μπουν στο προσκήνιο θέματα γύρω από το θηλυκό σώμα. Σε αντίθεση με την εικόνα που παρουσίαζαν στον κόσμο τα μέσα ενημέρωσης, ενός φεμινιστικού κινήματος που ξεκινούσε με γυναίκες να καίνε σουτιέν σε καλλιστεία για τη Μις Αμερική, και αργότερα τις εικόνες γυναικών που επιδίωκαν εκτρώσεις, ένα από τα πρώτα θέματα που λειτούργησαν ως καταλύτης για το σχηματισμό του κινήματος ήταν η σεξουαλικότητα – το θέμα αυτό ήταν τα δικαιώματα των γυναικών να επιλέγουν πότε και με ποιον θα είχαν σεξουαλική επαφή. Η σεξουαλική εκμετάλλευση των σωμάτων των γυναικών ήταν κάτι συνηθισμένο στα ριζοσπαστικά κινήματα για κοινωνική δικαιοσύνη είτε επρόκειτο για σοσιαλιστικό κίνημα είτε για το κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων κτλ.
Όταν η λεγόμενη σεξουαλική επανάσταση ήταν στο αποκορύφωμά της το θέμα του ελεύθερου έρωτα (που συνήθως σήμαινε να κάνει κανείς όσο σεξ θέλει με όποιο άτομο επιθυμούσε) έφερε τις γυναίκες πρόσωπο με πρόσωπο με το θέμα της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Πριν να υπάρξει δικαιοσύνη μεταξύ των φύλων στο θέμα του ελεύθερου έρωτα οι γυναίκες χρειάζονταν πρόσβαση σε ασφαλή, αποτελεσματική αντισύλληψη και σε εκτρώσεις. Ενώ ατομικά οι λευκές γυναίκες με ταξικό προνόμιο συχνά είχαν πρόσβαση και στα δύο αυτά προστατευτικά μέτρα, οι περισσότερες γυναίκες δεν είχαν. Συχνά οι γυναίκες με ταξικό προνόμιο ντρέπονταν πολύ για τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες για να αξιοποιήσουν την πιο άμεση πρόσβαση που είχαν στην υπεύθυνη ιατρική φροντίδα. Οι γυναίκες στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές της δεκαετίας του ’70 που φώναζαν για εκτρώσεις είχαν δει την τραγωδία των παράνομων εκτρώσεων, τη δυστυχία των γάμων εξ αναγκασμού ως συνέπεια ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Πολλές από εμάς ήταν απρομελέτητα παιδιά ταλαντούχων, δημιουργικών γυναικών των οποίων η ζωή άλλαξε από απρομελέτητες και ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες· είδαμε την πικρία τους, την οργή τους, την απογοήτευσή τους με τη ζωή τους. Και ξέραμε ξεκάθαρα ότι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική σεξουαλική απελευθέρωση για τις γυναίκες και τους άντρες χωρίς καλύτερη, πιο ασφαλή αντισύλληψη – χωρίς το δικαίωμα σε ασφαλή, νόμιμη έκτρωση.
Εκ των υστέρων είναι προφανές ότι η έμφαση στην έκτρωση αντί για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα ως σύνολο αντικατόπτριζε τις ταξικές προκαταλήψεις των γυναικών που ήταν στην πρώτη γραμμή του κινήματος. Ενώ το θέμα της έκτρωσης ήταν και παραμένει σημαντικό για όλες τις γυναίκες, υπήρχαν άλλα αναπαραγωγικά θέματα που ήταν εξίσου σημαντικά, τα οποία χρειάζονταν προσοχή και μπορεί να εξυπηρετούσαν στην αφύπνιση του κόσμου. Αυτά τα θέματα ποίκιλλαν από τη βασική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, τη φροντίδα πριν τον τοκετό, την προληπτική ιατρική φροντίδα που θα βοηθούσε τις γυναίκες να καταλάβουν πώς λειτουργεί το σώμα τους, μέχρι την αναγκαστική στείρωση, τις περιττές καισαρικές τομές και/ή τις υστερεκτομές, και τις ιατρικές επιπλοκές που άφηναν αυτές. Από όλα αυτά τα θέματα οι λευκές γυναίκες με ταξικό προνόμιο ταυτίζονταν πιο στενά με τον πόνο της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Και έδωσαν έμφαση στο θέμα της έκτρωσης. Σε καμία περίπτωση δεν ήταν η μόνη ομάδα που χρειαζόταν πρόσβαση σε ασφαλείς, νόμιμες εκτρώσεις. Όπως ειπώθηκε ήδη, ήταν πολύ πιο πιθανό να έχουν τα μέσα να κάνουν έκτρωση από ό,τι οι φτωχές γυναίκες και οι γυναίκες της εργατικής τάξης. Εκείνη την εποχή οι φτωχές γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των μαύρων γυναικών, συχνά αναζητούσαν παράνομες εκτρώσεις. Το δικαίωμα στην έκτρωση δεν ήταν θέμα μόνο των λευκών γυναικών· απλώς δεν ήταν το μόνο ή ακόμη το πιο σημαντικό αναπαραγωγικό μέλημα για μεγάλο αριθμό Αμερικανίδων.
Η ανάπτυξη αποτελεσματικών αν και όχι εντελώς ασφαλών αντισυλληπτικών χαπιών (τα οποία δημιούργησαν άντρες επιστήμονες, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν ήταν αντισεξιστές) πραγματικά άνοιξε το δρόμο για τη γυναικεία σεξουαλική απελευθέρωση περισσότερο από ό,τι το δικαίωμα στην έκτρωση. Οι γυναίκες σαν εμένα, που ήμασταν στα τέλη της εφηβείας όταν το χάπι πρωτοέγινε διαθέσιμο ευρέως, γλυτώσαμε από το φόβο και την ντροπή της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Η υπεύθυνη αντισύλληψη απελευθέρωσε πολλές γυναίκες σαν εμένα που ήταν υπέρ της επιλογής αλλά όχι απαραίτητα υπέρ της έκτρωσης για τον εαυτό τους από το να πρέπει να αντιμετωπίσουμε προσωπικά το θέμα. Αν και εγώ ποτέ δεν είχα ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη στο απόγειο της σεξουαλικής απελευθέρωσης, πολλές γυναίκες σαν εμένα έβλεπαν την έκτρωση ως καλύτερη επιλογή από τη συνειδητή, προσεκτική χρήση των αντισυλληπτικών χαπιών. Και χρησιμοποιούσαν συχνά την έκτρωση ως μέσο ελέγχου γεννήσεων. Η χρήση του χαπιού σήμαινε ότι μια γυναίκα αντιμετώπιζε άμεσα την επιλογή της να είναι σεξουαλικά ενεργή. Οι γυναίκες που ήταν πιο ευσυνείδητες για την αντισύλληψη συχνά θεωρούνταν σεξουαλικά έκλυτες από τους άντρες. Ήταν πιο εύκολο για μερικές γυναίκες να αφήνουν απλώς τα πράγματα να συμβαίνουν σεξουαλικά και μετά να κανονίζουν το «πρόβλημα» αργότερα με εκτρώσεις. Τώρα ξέρουμε ότι οι επαναλαμβανόμενες εκτρώσεις ή η παρατεταμένη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών με υψηλά επίπεδα οιστρογόνου δεν είναι χωρίς κίνδυνο. Και όμως οι γυναίκες ήταν διατεθειμένες να ρισκάρουν για να έχουν σεξουαλική ελευθερία –να έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν.
Το θέμα της έκτρωσης τράβηξε την προσοχή των μέσων ενημέρωσης επειδή άλλαξε το φονταμενταλιστικό τρόπο σκέψης του χριστιανισμού. Άλλαξε άμεσα την ιδέα ότι ο λόγος ύπαρξης μιας γυναίκας ήταν να γεννά παιδιά. Κάλεσε την προσοχή του έθνους στο γυναικείο σώμα όπως δε θα μπορούσε να κάνει κανένα άλλο θέμα. Ήταν απευθείας πρόκληση για την Εκκλησία. Αργότερα όλα τα άλλα θέματα αναπαραγωγής στα οποία καλούσαν προσοχή οι φεμινίστριες στοχάστριες συχνά αγνοούνταν από τα μέσα ενημέρωσης. Τα μακροπρόθεσμα ιατρικά προβλήματα από τις καισαρικές τομές και τις υστερεκτομές δεν ήταν ζουμερά θέματα για τα μέσα ενημέρωσης· καλούσαν προσοχή σε ένα καπιταλιστικό, πατριαρχικό ιατρικό σύστημα όπου κυριαρχούσαν οι άντρες, που έλεγχε το σώμα των γυναικών και έκανε με αυτό ό,τι ήθελαν εκείνοι να κάνουν. Η εστίαση στη δικαιοσύνη για τα φύλα σε αυτούς τους τομείς θα ήταν πολύ ριζοσπαστική για τα μέσα ενημέρωσης που παραμένουν βαθιά συντηρητικά και κατά το μεγαλύτερο μέρος αντιφεμινιστικά.
Καμία φεμινίστρια ακτιβίστρια στα τέλη της δεκαετίας του ’60 και στις αρχές της δεκαετίας του ’70 δε φανταζόταν ότι θα έπρεπε να δώσουμε μάχη για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών στη δεκαετία του ’90. Μόλις το φεμινιστικό κίνημα δημιούργησε την πολιτιστική επανάσταση που έκανε τη χρήση των σχετικά ασφαλών αντισυλληπτικών αποδεκτή και το δικαίωμα για ασφαλή, νόμιμη έκτρωση δυνατό, οι γυναίκες απλώς υπέθεσαν ότι αυτά τα δικαιώματα δε θα αμφισβητούνταν πια. Η παρακμή ενός οργανωμένου, ριζοσπαστικού φεμινιστικού πολιτικού κινήματος με μαζική βάση μαζί με την αντιφεμινιστική αντίδραση από οργανωμένο δεξιό πολιτικό μέτωπο που βασίζεται σε φονταμενταλιστικές ερμηνείες της θρησκείας έβαλαν ξανά την έκτρωση στην πολιτική ημερήσια διάταξη. Τώρα αμφισβητείται το δικαίωμα των γυναικών να επιλέγουν.
Δυστυχώς η διακήρυξη κατά των εκτρώσεων στοχοποιεί πολύ επιθετικά τις φθηνές, χρηματοδοτούμενες από την πολιτεία και, όταν χρειάζεται, τις δωρεάν εκτρώσεις. Το αποτέλεσμα είναι γυναίκες όλων των φυλών που έχουν ταξικό προνόμιο να συνεχίζουν να έχουν πρόσβαση σε ασφαλείς εκτρώσεις –να συνεχίζουν να έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν- ενώ οι μη προνομιούχες υλικά γυναίκες να υποφέρουν. Πολλές φτωχές γυναίκες και γυναίκες της εργατικής τάξης χάνουν την πρόσβαση στην έκτρωση ενώ δεν υπάρχει κυβερνητική χρηματοδότηση για ιατρική περίθαλψη σχετική με τα αναπαραγωγικά δικαιώματα. Οι γυναίκες με ταξικό προνόμιο δε νιώθουν να απειλούνται όταν είναι δυνατή η έκτρωση μόνο όταν κάποια έχει πολλά χρήματα, επειδή και πάλι μπορούν να κάνουν έκτρωση. Πολλές γυναίκες όμως δεν έχουν ταξική δύναμη. Περισσότερες γυναίκες από ποτέ πριν μπαίνουν στην κατηγορία των φτωχών. Χωρίς το δικαίωμα για ασφαλείς, ανέξοδες, και δωρεάν εκτρώσεις χάνουν κάθε έλεγχο του σώματός τους. Αν επιστρέψουμε σε έναν κόσμο όπου πρόσβαση σε εκτρώσεις έχουν μόνο οι γυναίκες με πολλά χρήματα ρισκάρουμε να επιστρέψει η πολιτική που θα έχει στόχο να κάνει παράνομη την έκτρωση. Συμβαίνει ήδη σε πολλές συντηρητικές πολιτείες. Γυναίκες κάθε τάξης πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν τις εκτρώσεις ασφαλείς, νόμιμες και οικονομικές.
Το δικαίωμα των γυναικών να επιλέγουν αν θα κάνουν έκτρωση είναι μόνο μία πλευρά της αναπαραγωγικής ελευθερίας. Ανάλογα την ηλικία και τις περιστάσεις ζωής μιας γυναίκας η πλευρά των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων που μετράει περισσότερο θα αλλάζει. Μια σεξουαλικώς ενεργή γυναίκα μεταξύ 20 και 40 χρονών που θεωρεί μη ασφαλή τα αντισυλληπτικά χάπια μπορεί κάποτε να αντιμετωπίσει ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και το δικαίωμα να κάνει νόμιμη, ασφαλή, οικονομική έκτρωση μπορεί να είναι το αναπαραγωγικό θέμα που την απασχολεί περισσότερο. Όταν όμως είναι στην εμμηνόπαυση και οι γιατροί την ενθαρρύνουν να κάνει υστερεκτομή αυτό ίσως είναι το θέμα αναπαραγωγικών δικαιωμάτων που την απασχολεί.
Καθώς προσπαθούμε να αναζωπυρώσουμε τις φλόγες ενός φεμινιστικού κινήματος με μαζική βάση τα αναπαραγωγικά δικαιώματα θα παραμείνουν κεντρικό φεμινιστικό θέμα συζήτησης. Αν οι γυναίκες δεν έχουμε το δικαίωμα να επιλέγουν τι θα συμβεί στο σώμα μας ρισκάρουμε να παραιτηθούμε από δικαιώματα σε άλλους τομείς της ζωής μας. Στο ανανεωμένο φεμινιστικό κίνημα το γενικό θέμα των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων θα έχει προτεραιότητα από κάθε μεμονωμένο θέμα. Αυτό δε σημαίνει ότι η πίεση για νόμιμες, ασφαλείς, οικονομικές εκτρώσεις δε θα παραμείνει κεντρικό, απλώς δε θα είναι το μόνο θέμα που θεωρείται κεντρικό. Αν η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η προληπτική ιατρική φροντίδα, και η εύκολη πρόσβαση σε αντισυλληπτικά προσφέρονται σε κάθε γυναίκα, λιγότερες από εμάς θα έχουν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Το αποτέλεσμα θα είναι να μειωθεί η ανάγκη για εκτρώσεις.
Το χάσιμο εδάφους στο θέμα της ασφαλούς, νόμιμης, οικονομικής έκτρωσης σημαίνει ότι οι γυναίκες χάνουν έδαφος σε όλα τα αναπαραγωγικά θέματα. Το κίνημα κατά της επιλογής είναι κατ’ ουσία αντιφεμινιστικό. Ενώ είναι δυνατόν οι γυναίκες να επιλέγουν ατομικά να μην κάνουν ποτέ έκτρωση, η δέσμευση στη φεμινιστική πολιτική σημαίνει ότι και πάλι είναι υπέρ της επιλογής, ότι υποστηρίζουν το δικαίωμα των γυναικών που χρειάζονται εκτρώσεις να επιλέγουν αν θα τις κάνουν. Οι νεαρές γυναίκες που είχαν πάντα πρόσβαση σε αποτελεσματική αντισύλληψη –που δεν έχουν δει ποτέ τις τραγωδίες που προκαλούν οι παράνομες εκτρώσεις- δεν έχουν εμπειρία του πόσο ανίσχυρες και ευάλωτες στην εκμετάλλευση θα είναι πάντα οι γυναίκες αν δεν έχουν αναπαραγωγικά δικαιώματα.
Η συνεχής συζήτηση για το μεγάλο εύρος θεμάτων που συμπεριλαμβάνονται στα αναπαραγωγικά δικαιώματα είναι απαραίτητο ώστε οι γυναίκες κάθε ηλικίας και οι άντρες σύμμαχοί μας στον αγώνα να καταλάβουν γιατί είναι σημαντικά αυτά τα δικαιώματα. Αυτή η κατανόηση είναι η βάση της δέσμευσής μας για τη διατήρηση των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων ως πραγματικότητα για όλες τις γυναίκες. Η φεμινιστική εστίαση στα αναπαραγωγικά δικαιώματα είναι απαραίτητη για να προστατεύσουμε και να διατηρήσουμε την ελευθερία μας.
(μετάφραση από suzie)
Δείτε την Εισαγωγή
Δείτε το 1ο Κεφάλαιο: Φεμινιστική πολιτική
Δείτε το 2ο Κεφάλαιο: Καλλιέργεια συνείδησης
Δείτε το 3ο Κεφάλαιο: Η γυναικεία αδελφοσύνη είναι ακόμη ισχυρή
Δείτε το 4ο Κεφάλαιο: Φεμινιστική μόρφωση για κριτική συνείδηση
Δείτε το 6ο Κεφάλαιο: Ομορφιά μέσα και έξω
Δείτε το 7ο Κεφάλαιο: Φεμινιστικός και ταξικός αγώνας
Δείτε το 8ο Κεφάλαιο: Παγκόσμιος φεμινισμός
Δείτε το 9ο Κεφάλαιο: Γυναίκες και εργασία
Δείτε το 10ο Κεφάλαιο: Φυλή και φύλο
Δείτε το 11ο Κεφάλαιο: Βάζοντας τέλος στη βία
Καμένα Σουτιέν 
Alicia
03/11/2014
Εξαιρετικο!!!!