Ένα ΤΕΤΟΙΟ άρθρο

Πρόσφατα δεχτήκαμε στη σελίδα μας στο facebook ένα σχόλιο, από γυναίκα αναγνώστρια, που ξεκινούσε με τη φράση «Άρθρα τέτοιου τύπου είναι ο λόγος που το φεμινίστρια έχει μετατραπεί σε βρισιά.» Η εν λόγω ανάρτηση ήταν μετάφρασή μας του άρθρου «Το να Αποκαλούμε Ενήλικες Γυναίκες «Κορίτσια» Είναι Πολύ Σεξιστικό.» Δεν είναι ούτε η πρώτη και σίγουρα ούτε η τελευταία φορά που ακούμε αυτή τη φράση. Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε λοιπόν γι αυτή.

Η πεποίθηση ότι κάποιες γυναίκες είναι υπερβολικές, κυρίως υπερβολικές φεμινίστριες, και χαλάνε την εικόνα των γυναικών -ή των φεμινιστριών- γενικά και άρα πρέπει να αποστασιοποιηθούμε από αυτές, είναι μια από τις καλύτερες δικλείδες ασφαλείας της πατριαρχίας. Ανήκει στην υποενότητα του εσωτερικευμένου μισογυνισμού, έναν μηχανισμό που υπάρχει στις γυναίκες για να τις κρατάει υποταγμένες, απομονωμένες, στις γραμμές και τα πλαίσια της πατριαρχίας. Μια δικλείδα που υπονομεύει όποια αντίδραση και αντίσταση στην κυριαρχία, αφού  προσφέρει και τιμωρία και επιβράβευση. Από τη μία υπάρχει ο φόβος ότι θα κατηγοριοποιηθείς ως τρελή, φωνακλού, παράλογη, αγάμητη και δε θα σε παίρνει κανείς στα σοβαρά. Από την άλλη υπάρχει η επιβράβευση της αποστασιοποίησης, όπου όσο πιο έντονα διαχωρίσεις τη θέση και την εαυτή σου από αυτές τις υπερβολικές απόψεις/γυναίκες τόσο καλύτερη, αντικειμενική, έξυπνη και ευάρεστη θα είσαι, τόσο πιο εύκολη θα είναι η ζωή σου και τόσο μεγαλύτερη η αξιοπιστία σου. Όχι μόνο δε θα είσαι «σαν τα άλλα κορίτσια» αλλά δε θα είσαι ούτε και «σαν αυτές τις τρελές».

Αυτός ο διαχωρισμός δυστυχώς υπάρχει μέσα και σε φεμινιστικούς κύκλους. Ο φόβος του στερεότυπου, ότι θα γίνεις αυτή η καρικατούρα της υπερβολικής φεμινίστριας που σπάει τα νεύρα όλων και δεν μπορεί να αντέξει ούτε ένα αστειάκι για βιασμό. Αυτή που γκρινιάζει συνέχεια επειδή είπες «αρ_ _ης» και «που_ _να». Αυτή που δε νοιάζεται για τις προθέσεις αλλά για τις πράξεις σου. Ξέρεις μωρέ.

Έτσι ακόμα και ανάμεσά μας πολλές φορές «συνετίζουμε» η μια την άλλη να μην το παρατραβήξει. Επιτιθόμαστε στις πιο ριζοσπαστικές αδελφές μας. Να τις βοηθήσουμε να μη βγουν έξω από τις αυθαίρετες περιοριστικές γραμμές τις ευπρέπειας, που διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Να μην ενοχλήσουν, ε και αν βγουν, τότε αυτές φταίνε που το παράκαναν. Να μη γίνουμε γραφικές, υπερβολικές και δε μας παίρνουν στα σοβαρά. Να μη γίνουμε το στερεότυπο.

Το δίπολο αυτό το γνωρίζουμε και έχουμε μιλήσει πολλές φορές για αυτό στα άρθρα μας περί εσωτερικευμένου μισογυνισμού και σε πολλές από τις εκπομπές μας. Η εσωτερική πάλη που βιώνουμε ανάμεσα στην ανάγκη μας για ισότητα και στη μαθημένη μας ανάγκη να είμαστε αρεστ@ και αποδεκτ@ είναι δύσκολη για όλ@ μας. Είναι επώδυνο και χρειάζεται συνεχόμενη αυτοκριτική και καλό φεμινιστικό σύστημα στήριξης να μας τσεκάρει όταν υποκύπτουμε. Γιατί φυσικά δε σημαίνει ότι επειδή λέμε ότι είμαστε φεμινιστ@ς έχουμε αποτάξει μονομιάς από επάνω μας τόσους αιώνες πατριαρχικής θητείας.

Αυτό στο οποίο θέλω να σταθώ όμως και που μου φάνηκε πολύ αστείο στη φράση της σχολιάστριας είναι η υπόθεση ότι ο φεμινισμός κάποτε θεωρούνταν καλή λέξη. Γιατί αυτό υπονοείς όταν λες ότι μετατρέψαμε τη λέξη φεμινίστρια σε βρισιά. Ότι κάποτε δεν ήταν βρισιά. Εδώ είναι το λάθος, και είναι ένα λάθος που γίνεται συχνά. Η υπερβολική αντίδραση του «κάτι τέτοια πράγματα/τέτοιες γυναίκες χαλάσανε το φεμινισμό» που έρχεται σαν κατηγορία όταν διαφωνούμε με κάτι γιατί χτυπάει άσχημα στα πατριαρχικά μας πιστεύω είναι όχι μόνο συχνή αλλά και αναμενόμενη. Ο θυμός είναι σύνηθες πρώτο βήμα όταν σου επισημαίνουν προβληματικές σου συμπεριφορές. Το στενάχωρο είναι όταν είναι το μόνο σου βήμα και σε οδηγεί στο να ρίχνεις τέτοιες αστεία αβάσιμες κατηγορίες σε φεμινιστ@ς.

Ας το ξεκαθαρίσουμε λοιπόν. Το να είσαι φεμινίστρια ποτέ δεν ήταν κάτι καλό, κάτι μέσα στη νόρμα. Ο φεμινισμός είναι ένα κίνημα που αντιτίθεται στην πατριαρχία, στη συστημική ανισότητα των φύλων. Ως ιδεολογία –και πράξη- που γεννήθηκε για να ανατρέψει το κατεστημένο, «το σύστημα» όπως λέγαμε στα 16 μας, δεν μπορεί ποτέ να θεωρηθεί αξιόλογη από αυτό. Δεν υπήρχε χρυσή ιστορική εποχή όπου πλήθη κοσμούσαν τα κεφάλια των φεμινιστ@ν με δάφνες. Δεν υπήρχε περίοδος που θεωρούνταν καλό, κουλ, υπέροχο το να είσαι φεμινίστρια. Ποτέ.

Γνωρίζουμε, είναι καταγεγραμμένο ιστορικό γεγονός, το πόσο κυνηγήθηκαν οι πρώτες σουφραζέτες. Έχουμε αναφορές από την αστυνομία, συνεντεύξεις, φωτογραφικό υλικό, βιογραφίες και κείμενα, πόστερ της εποχής, ντοκιμαντέρ. Δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια και να προσποιούμαστε ότι δεν κυνηγήθηκαν από την αρχή οι γυναίκες που τόλμησαν να ζητήσουν την ψήφο.  Ότι δεν έχουμε βιώσει πάνω από έναν αιώνα συστηματικής και συστημικής καταπίεσης του κινήματος αυτού με τακτικές δυσφήμησης, παραπληροφόρησης και κινδυνολογίας. Δε γίνεται να ζούμε στη φαντασίωση ότι κάποτε ο φεμινισμός, κίνημα για την ανατροπή της κυριαρχίας, θεωρούνταν γενικά και μαζικά κάτι το αποδεκτό. Ότι δεν είναι καταγεγραμμένη ιστορία όλα αυτά και αδιαμφισβήτητα γεγονότα.

Η γραμμή από τους πρώτους αρνητές της γυναικείας ψήφου μέχρι τους βίαιους μισογύνηδες του 2016 είναι ξεκάθαρη. Τα επιχειρήματα είναι τα ίδια, οι εικόνες είναι οι ίδιες, η βία και η αντίσταση είναι επίσης ίδιες. Η αφήγηση της άρχουσας ομάδας παραμένει ως εξής: «είστε αχόρταγες και παράλογες, τα θέλετε όλα, θέλετε όλοι να είναι δούλοι σας, θα σας εξευτελίσουμε και θα σας κάνουμε κοινωνικούς παρίες αν δε συμμορφωθείτε.»

Η Σφαγή του Μοντρεάλ το 1989 με το δολοφόνο να ουρλιάζει «Μισώ τις φεμινίστριες», οι δολοφονίες στο Ίσλα Βίστα της Καλιφόρνια το 2014 -ξεχείλισμα οργής από δηλωμένο αντιφεμινιστή, η δολοφονία της Τζο Κοξ τον Ιούνιο του 2016, η διπλή δολοφονία στην Αμερική γυναικών που είχαν πάει σε προβολή ταινίας που θεωρούνταν φεμινιστική στη Λουιζιάνα το 2015, η απόπειρα δολοφονίας της Μαλάλα Γιουσαφζάι το 2012, η υπόθεση με το GamerGate, η αδιάκοπη προσπάθεια εξαφάνισης του φεμινιστικού μπλογκ Ναι, Είσαι Μισογύνης από το facebook, οι συνεχόμενες απειλές ξυλοδαρμού και βιασμού προς ακτιβίστριες και τις κόρες τους, οι δυσφημήσεις, η κινδυνολογία περί ευνουχισμού των αντρών και τόσα άλλα. Το να ισχυριστείς ότι όλη αυτή η βία κατά των φεμινιστριών είναι κάτι καινούργιο είναι απλά αβάσιμο. Το να ισχυριστείς ότι για όλη αυτή τη βία φταίνε οι ίδιες οι φεμινίστριες είναι απλά εγκληματικό και εν τέλει, αγνά πατριαρχικό.

Όλα τα παραπάνω είναι προϊόντα μιας κυριαρχίας που αντιδρά στην προσπάθεια ανατροπής της και έχουν μείνει σταθερά ανά τις δεκαετίες. Δεν υπάρχει δεκαετία, χρονιά, μήνας, βδομάδα, μέρα που να έχουν σταματήσει αυτές οι επιθέσεις από τη στιγμή που οι γυναίκες αποφάσισαν να αντιταχθούν στις ανισότητες. Σταθερά προσπαθούν να μας κάνουν να σταματήσουμε, να το βουλώσουμε. Το μόνο που έχει αλλάξει από τα δεδομένα είναι η μαζικότητα -μέσω του διαδικτύου κυρίως- και το ότι γυναίκες και άλλες περιθωριοποιημένες ομάδες ανθρώπων έχουν καταφέρει στο μεταξύ να κατακτήσουν μερικά από τα αυτονόητα για την επιβίωση και την αξιοπρέπειά τους.

Δε χάθηκε ξαφνικά λοιπόν ένα ωραίο πρωί η αξιοπιστία του φεμινισμού επειδή «τα κοριτσάκια» το παράκαναν και ζήτησαν να μην τα λένε κοριτσάκια πια. Δεν είχε κρατηθεί άσπιλη τόσες δεκαετίες η τιμή του κινήματος και ήρθαμε και την αμαυρώσαμε τα τελευταία χρόνια με τα tumblr μας, τις συζητήσεις για αναδιάρθρωση του λόγου και της γραφής μας, την αποδόμηση της κουλτούρας του βιασμού. Ο φεμινισμός ήταν και θα είναι αγωνιστικό κίνημα, όχι μια πολιτική ευπρέπειας. Τη στιγμή που θα γίνει αρεστό και εύπεπτο θα σταματήσει να είναι κίνημα και θα σταματήσει να υπάρχει. Για να κατορθωθεί αυτό θα χρειαστούν πολλές πράξεις, και πολλά κείμενα. Άρθρα που να αναλύουν, να κάνουν άβολες ερωτήσεις, να ζητούν δύσκολες αλλαγές, να αποσκοπούν στο ξεβόλεμα και την ανατροπή.

Ναι, αυτό λοιπόν είναι ένα τέτοιο άρθρο. Γραμμένο από «τρελές φεμινίστριες» με ριζοσπαστικές ιδέες που δεν είναι αρεστές κοινωνικά. Ένα άρθρο που δε σκοπεύει να είναι αρεστό γιατί ποτέ δεν μπορεί να είναι. Ένα άρθρο που δίνει κακό όνομα στον φεμινισμό γιατί μόνο κακό όνομα μπορεί να έχει ο φεμινισμός στην πατριαρχία. Ένα άρθρο αχώνευτο να πέσει βαρύ στα στομάχια σας.
Καλή χώνεψη ή και όχι.

 

Σημείωση: Στο άρθρο χρησιμοποιώ το θηλυκό γιατί μιλάω κυρίως για την αντίληψη που υπάρχει για τις γυναίκες Φεμινίστριες. Όπου αναφέρομαι πιο γενικά έχω χρησιμοποιήσει το @.

Περισσότερο διάβασμα:

Σχετικά με την κουλτούρα του βιασμού

-Shakesville: Rape Culture 101  (κλικ)
-Τι είναι η κουλτούρα του βιασμού; (κλικ)
-10 πράγματα που μπορείς να κάνεις ως αντίσταση στην κουλτούρα του βιασμού (κλικ)

Κακοποιητικά μηνύματα σε φεμινιστ@ς

-One Week of Harassment on Twitter (κλικ)
-Feminist writer quits Twitter after “rape and death threat” against 5-year-old daughter  (κλικ)
-All feminists should be gang-raped’: Inside the disturbing world of online misogyny (κλικ)
-The feminist cupcake sale that led to death and rape threats (κλικ)
-Insults and rape threats. Writers shouldn’t have to deal with this  (κλικ)
-6 Αντιφεμινιστικά Σχόλια σε Κάθε Φεμινιστική Σελίδα (κλικ)
-Τυχαία παραδείγματα από το inbox φεμινιστικής σελίδας (κλικ) (κλικ) (κλικ)
-Το Feministing έχει ειδική κατηγορία άρθρων για τα μισογυνιστικά και αντιφεμινιστικά σχόλια που λαμβάνει (κλικ)
-The dark side of Guardian comments (κλικ)

Επιθέσεις κατά φεμινιστ@ν

-The Montreal massacre: Canada’s feminists remember (κλικ)
-He screamed «I hate feminists!» and killed 14 women (κλικ)
-Η κρίση των πατριαρχικών αρρενωποτήτων, η αντρική βία και οι άντρες σύμμαχοι (κλικ)
-Let’s call the Isla Vista killings what they were (κλικ)
-Elliot Rodger was a misogynist – but is that all he was? (κλικ)
-Angry misogynist murders women at showing of film by feminist comedian (κλικ)
-Η δολοφονία της Jo Cox (κλικ)
-Εκπομπή #47: αφιέρωμα στη ζωή και το έργο της Μαλάλα Γιουσαφζάι (κλικ)
-Killed defending women’s rights: nine female activists who died in 2015 (κλικ)

Gamer Gate, μια από τις μεγαλύτερες μαζικές μισογυνικές κινητοποιήσεις της δεκαετίας

-Gamer Gate (κλικ)
-Εκπομπή #52: τι είναι το gamer gate (κλικ)
-Εκπομπή #81: ξαναμιλάμε για το gamer gate (κλικ)
-I’ve Been Forced Out Of My Home And Am Living In Constant Fear (κλικ)
-The Future Of The Culture Wars Is Here, And It’s Gamergate (κλικ)

Σουφραζέτες

-Similarities Between Anti-Suffragette Posters and Anti-Feminist Memes (κλικ)
-War on Women, Waged in Postcards: Memes From the Suffragist Era (κλικ)
-Men and women were very opposed to the Suffragettes (κλικ)
-10 things you (probably) didn’t know about the Suffragettes (κλικ)
-Suffragettes vs. police (κλικ)
-Black Friday (1910) (κλικ)
-Mary Jane Clarke (κλικ)
-Rebel Girls: How votes for women changed Edwardian lives (κλικ)
-Keeping tabs on suffragettes: the official watchlist (κλικ)