Ένα από τα συνηθέστερα επιχειρήματα των ανθρώπων που χρησιμοποιούν την έκφραση ‘πολιτική ορθότητα’ είναι ότι τα άτομα που λένε πως τραυματίζονται από κάποιες χρήσεις της γλώσσας είναι «υπερβολικά ευαίσθητα».
Θυμάσαι το παράδειγμα με τη φίλη που μόλις έχασε τη σύντροφό της; Θα κατηγορούσες τη φίλη σου ότι είναι «υπερβολικά ευαίσθητη» αν ταραζόταν με τις αναφορές στις καρυδόπιτες ή από τις ρομαντικές ταινίες ή από διάφορα άλλα πράγματα που της θύμιζαν την απώλειά της; Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα έμπαιναν σ’ αυτήν τη σκέψη γιατί ο πόνος της απώλειας είναι αποδεκτός μέσα στην κουλτούρα μας και αντιμετωπίζεται ως πραγματικός και κατανοητός.
Αν όμως ο λόγος που αισθάνεται πόνο ένα άτομο δεν ακολουθεί τις κυριαρχικές κοινωνικές νόρμες, τότε έρχεται το επιχείρημα της ‘υπερβολικής’ ευαισθησίας. Ο θάνατος είναι μια παγκόσμια εμπειρία, ενώ πράγματα όπως ο σεξισμός, ο ρατσισμός, οι διακρίσεις βάσει αναπηρίας, η ταξική θέση και άλλες μορφές καταπίεσης δεν επηρεάζουν αρνητικά με τον ίδιο τρόπο όλους τους ανθρώπους. Αντιθέτως, οι δυναμικές εξουσίας που δημιουργεί η κυριαρχία σημαίνουν πως κάποιοι άνθρωποι υποφέρουν ενώ άλλοι ωφελούνται. Αυτό ακριβώς είναι που δημιουργεί τη ασυναίσθητη τάση να αρνούμαστε τον πόνο που βιώνουν οι άνθρωποι που υποφέρουν από κάποιες πτυχές της κυριαρχίας.
Για παράδειγμα, εγώ έχω μπλε μάτια. Αν κάποιος κορόιδευε τους γαλανομάτηδες μπροστά μου, κατά πάσα πιθανότητα θα σκεφτόμουν πως είναι αγενής αλλά τα λόγια του δεν θα με επηρέαζαν. Κι αυτό γιατί δεν έχω υποστεί κάποια διάκριση ή περιθωριοποίηση βάσει του χρώματος των ματιών μου -αντιθέτως, στην κουλτούρα που ζω τα μπλε μάτια θεωρούνται όμορφα. Οι γαλανομάτηδες αντιμετωπίζονται φυσικά ακόμη και ως ιδιαίτερα όμορφοι και εκπροσωπούνται με θετικούς τρόπους σε πολλά πλαίσια.
Ως τρανς άντρας όμως, επηρεάζομαι εξαιρετικά αρνητικά αν κάποιος μειώσει τα τρανς άτομα ή κάνει κάτι αναίσθητο -όπως π.χ. το να χρησιμοποιήσει το όνομα με το οποίο με αποκαλούσαν όταν ήμουν παιδί. Αισθάνομαι την καρδιά μου να χτυπάει πιο γρήγορα, το πρόσωπό μου κοκκινίζει και η ανάσα μου γίνεται γρήγορη και κοφτή. Όσο και να θέλω να το σταματήσω, μερικές φορές πιάνω τον εαυτό μου να ξαναζεί αυτήν την εμπειρία για ώρες, μέρες ή και βδομάδες μετά το γεγονός και κάθε φορά βιώνω τα ίδια συμπτώματα.
Αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει η έννοια του μεμονωμένου γεγονότος σ’ ό,τι αφορά στο φύλο μου. Κάθε αναίσθητη επίθεση τραβάει μια κλωστή που είναι συνδεδεμένη σε μια τεράστια κουβέρτα που καλύπτει όλη μου τη ζωή -μια κουβέρτα πλεγμένη από κάθε θεσμό και εξουσία στον κόσμο μου, μια κουβέρτα που είναι σχεδιασμένη για να καταπονεί το πνεύμα μου και να προσπαθεί να με πείσει ότι το βίωμά μου του κόσμου είναι λάθος. Όση περισσότερη καταπίεση έχει υποστεί ένα άτομο, τόσο μικρότερη αντοχή θα έχει απέναντι σε κακοποιητική γλώσσα, τόσο περισσότερος χρόνος χρειάζεται για να επανέλθουν μετά από κάποιο τραυματικό γεγονός και η γλώσσα έχει περισσότερες και πιο έντονες αρνητικές επιπτώσεις.
Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ της ατομικής εμπειρίας που χρωματίζει τη σχέση μας με τη γλώσσα και της συστημικής εμπειρίας της καταπίεσης απ’ αυτήν. Είναι η διαφορά ανάμεσα σ’ ένα παιδί που το εκφοβίζουν μια δυό φορές στο σχολείο χωρίς κάποιον συγκεκριμένο λόγο και ένα παιδί που το εκφοβίζουν και το κακοποιούν καθημερινά γιατί είναι χοντρό, ή μετανάστ@ ή μαύρ@.
Αν δεν έχεις ποτέ υπάρξει αυτό το παιδί που υφίσταται κακοποίηση καθημερινά γιατί κάποιο κομμάτι της ύπαρξής σου είναι περιθωριοποιημένο βάσει της κυρίαρχης κουλτούρας, πιθανώς να μην μπορείς να φανταστείς τις θεμελειώδεις επιπτώσεις της γλώσσας πάνω σ’ ένα άτομο που έχει βιώματα καταπίεσης.
Είναι εντάξει να μην καταλαβαίνεις. Αλλά δεν είναι εντάξει να ισχυρίζεσαι πως επειδή μια λέξη δεν πληγώνει εσένα, δεν θα έπρεπε να πληγώνει κανέναν.
Η έκφραση ‘πολιτική ορθότητα’ υποδηλώνει μια αντίληψη ότι κάθε επαφή με τη γλώσσα είναι ένα ατομικό, αποκομμένο γεγονός και κάθε περίπτωση στην οποίαν κάποιος λέει κάτι καταπιεστικό είναι σαν να κοροϊδεύει έναν γαλανομάτη για το χρώμα των ματιών του. Αυτός ο τρόπος σκέψης οδηγεί στην απάντηση «και τι έγινε μωρέ;». Αλλά η καταπίεση δεν βασίζεται σε ένα μεμονωμένο γεγονός. Είναι μπλεγμένη μέσα στο ίδιο το ύφασμα της καθημερινής ζωής και η γλώσσα παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της καταπίεσης αυτής.
Οπότε ας ξεφορτωθούμε επιτέλους την έκφραση ‘πολιτική ορθότητα’.
Συνεχίστε στο τελευταίο κεφάλαια:
5. Η ‘ορθότητα’ δεν είναι ιερή και η ευαισθησία δεν είναι κακή
ή επιστρέψτε στην Εισαγωγή ή τα κεφάλαια ένα / δύο / τρία
Copyright (c) 2016 by Alex Kapitan, http://www.radicalcopyeditor.com
Καμένα Σουτιέν 
klytemnhstras
26/01/2017
Παρ’ οτι το αρθρο για αλλη μια φορα ειναι εξαιρετικο θα ηθελα να σταθω σε δυο-τρια σημεια. Νιωθω οτι η γενικοτερη ιδεα του αρθρου βασιζεται σε καπως μη ρεαλιστικα πλαισια.
Ως lgbtq ατομο συμμεριζομαι πληρως τις ανησυχιες σου σαν τρανς* αντρας – ξερω τι θα πει μια κακη λεξη ή ενα απροσδοκητο κοινωνικο event να σου χαλαει την ψυχολογια για βδομαδες επειτα απο αυτο.
Η ταυτοτητα μου και τα προβληματα που περιγραφεις επεφεραν ανα καιρους τοση δυσκολια στην ζωη μου που κατεληξα με σοβαρα ψυχολογικα προβληματα. Δεν εβγαινα απο το σπιτι λογω καταθλιψης και αγχους οτι θα συναντησω οποιαδηποτε εστω και μικρη ομοφοβικη συμπεριφορα.
Κι εκει που θελω να καταληξω ειναι πως, ναι ενω ο κοσμος δεν θα ‘πρεπε να ειναι ετσι, οι πιθανοτητες ειναι οτι δεν θα ζησουμε για να τον προλαβουμε ριζικα διαφορετικο. Ετσι θεωρω οτι το αρθρο καλλιεργει την πεποιθηση σε μας τ@ς καταπιεσμεν@ς οτι ο κοσμος μας οφειλει κατι, αλλα κανεις δεν θα μας χτυπησει την πορτα μια μερα να μας επιβραβευσει για ολες τις δυσκολιες που περναμε.
Οποτε ως προσθεση στο αρθρο σας, κι οχι ως αντιπαραθεση, θα ηθελα να πω πως δεν πρεπει ποτε να ξεχναμε οτι δεν θα σεβαστουν ολ@ τα συναισθηματα μας, οποτε αντι να αποφευγουμε να εκτιθομαστε στην κοινωνια, πρεπει να μαθουμε πως να φιλτραρουμε και να ολες αυτες τις καταπιεστικες συμπεριφορες, γιατι ειναι αδυνατο να τις αποφυγεις. Οχι για κανεναν αλλο, αλλα για εμας τ@ς ιδι@ς και την δικη μας ψυχικη υγεια.
Φιλικα.
up-periscope
02/02/2017
Αρχικά να ανφέρω ότι το άρθρο είναι μετεφρασμένο, όχι γραμμένο από εμάς.
Το άρθρο δεν θέλει να καλλιεργήσει την πεποίθηση ότι ο κόσμος οφείλει κάτι σε κάποιες ομάδες, πέρα από στοιχειώδη ανθρωπιά και σεβασμό, ούτε συστήνει να αποφύγουμε να εκτεθούμε στην κοινωνία. Οι καταπιεσμένες ομάδες δε ζητάνε καμία επιβράβευση.
Από κει και πέρα όταν υπάρχει καταπίεση, η ευθύνη είναι του θύτη και όχι του θύματος – ναι, σαφώς και όλ@ τα άτομα που ανήκουμε σε καταπιεσμένες ομάδες έχουμε τους τρόπους μας να το διαχειριζόμαστε. Ναι, σαφώς και δεν θα σεβαστούν όλ@ τα συναισθήματά μας, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε να λέμε σε αυτ@ς «φέρεσαι σκατένια και δεν σέβεσαι τα συναισθήματα και το βίωμά μου». Αντί να το διαχειριζόμαστε πάντα μόν@ μας, λέγοντας ότι «ε ντάξει τίποτα δε θα αλλάξει ούτως ή άλλως μωρέ», επιλέγουμε να πηγαίνουμε και παραπέρα και να λέμε σε άτομα που δεν έχουν τα ίδια βιώματα με εμάς ότι αυτό που κάνουν είναι καταπιεστικό. Μπορεί να μην δούμε τον κόσμο ριζικά διαφορετικό όσο ζούμε, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν θα το προσπαθούμε.