Η γλώσσα δεν είναι σωστή ή λάθος, αλλά υπάρχει σ’ ένα φάσμα που φτάνει από τη βία στην απελευθέρωση. Όταν προσπαθώ να χρησιμοποιήσω τη γλώσσα με τρόπο που να περιλαμβάνει όλην την ποικιλία του ανθρώπινου βιώματος, ο σκοπός δεν είναι να είμαι σωστός ή να αποφύγω να προσβάλλω κάποι@. Σκοπός είναι να εμφανιστούν, να τονιστούν οπτικές που ιστορικά έχουν αποσιωπηθεί και περιθωριοποιηθεί. Σκοπός είναι η ενδυνάμωση, η αυτενέργεια, η συλλογική φροντίδα. Σκοπός είναι η απελευθέρωση.
Η ιδέα ότι η ευαίσθητη χρήση της γλώσσας έχει ως σκοπό την αποφυγή της προσβολής είναι μειωτική. Υπονοεί αυτόματα ότι το να προσβληθείς είναι αποτέλεσμα είτε υπερβολικής ευαισθησίας είτε υπερβολικά κριτικής αντιμετώπισης και τίποτε άλλο. Ακόμη, θέτει το βάρος του πώς βιώνεται η γλώσσα πάνω στα άτομα-αποδέκτες, που την ακούν ή τη διαβάζουν. Λέει πως αν ‘προσβληθείς’ από κάποια στοιχεία της γλώσσας είναι αποκλειστικά δικό σου πρόβλημα και όχι του ομιλητή ή συγγραφέα.
Το να επικεντρώνεται η συζήτηση στην όποια «προσβολή», αποκλείει την πιθανότητα ένας άνθρωπος να έχει επηρεαστεί αρνητικά από απερίσκεπτη ή επιθετική χρήση της γλώσσας. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να ‘προσβληθεί’ κάποι@. Όλη αυτή η γραμμή σκέψης είναι μειωτική από μόνη της. Και όταν έχεις «προσβληθεί» δεν χρειάζεται να αναλάβει υπευθυνότητα το άτομο που πρόσβαλε, αλλά χρειάζεται το άτομο που άκουσε ή διάβασε τ’ οτιδήποτε απλώς να σταματήσει να προσβάλλεται, να μην είναι τόσο ευαίσθητο, ν’ αναγνωρίσει ότι δεν υπήρχε πρόθεση προσβολής, να έχει χιούμορ και να είναι λίγο πιο σκληρό.
Η ευαίσθητη γλώσσα που επιδιώκει να περιλαμβάνει όλες τις ανθρώπινες εμπειρίες, δεν έχει ως στόχο την αποφυγή της προσβολής. Το πραγματικό ζήτημα είναι ότι κάποιες χρήσεις της γλώσσας προκαλούν κακό και διαιωνίζουν τη βία, και όχι ότι «προσβάλουν» κάποιους.
Ας χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα: μέσα σε πολλές δεκαετίες η ετεροφυλία αναγνωρίζεται προνομιακά ως η μόνη αποδεκτή μορφή σεξουαλικότητας και οποιαδήποτε άλλη έκφραση αντιμετωπίζεται ως ‘ανώμαλη’. Όταν η γλώσσα επιβεβαιώνει αυτό το προνόμιο, όχι μόνο μια φορά αλλά ξανά και ξανά, από δασκάλους, τα ΜΜΕ, από πολιτικούς, δικαστές και κάθε είδους άτομα, πραγματικά προκαλεί κακό. Η επίδραση στα άτομα που δεν εμπίπτουν στην ετεροκανονικότητα είναι πραγματική -όσο πραγματική είναι και η σωματική βία.
Οπότε, αν κάποιος ρωτήσει δύο γυναίκες «και ποια είναι ο άντρας στη σχέση σας;» αυτές οι λέξεις πατάνε πάνω σ’ έναν αιώνα καταπιεστικής γλώσσας που έχει βιαίως περιθωριοποιήσει μη-ετεροκανονικά άτομα. Οι δύο γυναίκες του παραδείγματος μπορεί ν’ αντιδράσουν με θυμό, αγανάκτιση, δάκρυα, σιωπή, κατήφεια ή παραίτηση. Έχουν προσβληθεί, ναι, αλλά δεν είναι αυτό το νόημα. Το νόημα είναι ότι έχουν πληγωθεί και ο πόνος τους έχει βαθειές ρίζες.
Ίσως το άτομο που έκανε την ερώτηση να μην ήθελε να πληγώσει κανέναν (* Σ.τ.Μ. – Intent, it’s fucking magic) . Άλλωστε παρ’ ό,τι αρκετοί άνθρωποι που κάνουν τέτοιες ερωτήσεις έχουν πράγματι στόχο να γίνουν πληγωτικοί, αρκετοί άλλοι εκφράζουν ειλικρινή περιέργεια και δεν έχουν ιδέα για το πώς λειτουργούν οι έμφυλοι ρόλοι μέσα σε ομόφυλα ζευγάρια.
Το γεγονός όμως παραμένει ότι η γλώσσα που χρησιμοποίησε το άτομο στο παραπάνω παράδειγμα, προκάλεσαν πραγματικό κακό. Ήταν άλλη μια υπενθύμιση ότι τα ομόφυλα ζευγάρια δεν είναι «νορμάλ» σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση. Άλλη μια υπενθύμιση ότι οι γυναίκες δεν μπορούν ν’ αντιμετωπιστούν ως ισότιμα όντα, δεν μπορούν ν’ αποκτήσουν υπόσταση, παρά μόνο μέσα από τις σχέσεις και τις αναφορές τους προς στους άντρες. Αυτές οι λέξεις, κατά πάσα πιθανότητα, έφεραν στο μυαλό αυτών των δύο γυναικών όλες τις ομοφοβικές εμπειρίες της ζωής τους.
Δεν χρησιμοποιούμε ευαίσθητη γλώσσα για να προστατευτούμε από προσβεβλημένα, θυμωμένα άτομα. Δεν τη χρησιμοποιούμε για να καλύπτουμε τεχνηέντως τις προκαταλήψεις μας χωρίς στην πραγματικότητα να τις εξετάσουμε ή αμφισβητήσουμε. Χρησιμοποιούμε ευαίσθητη γλώσσα γιατί νοιαζόμαστε για τους ανθρώπους που θα έρθουν σ’ επαφή μαζί της.
Ο όρος ‘πολιτική ορθότητα’ δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Αντ’ αυτού, αρνείται το γεγονός ότι οι λέξεις μπορούν να προκαλέσουν κακό και κατηγορεί τους ανθρώπους που έχουν πληγωθεί ως υπερβολικούς που δεν έπρεπε να ‘προσβληθούν’.
Ακόμη, υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για τη γλώσσα μόνο μέσα από το πρίσμα πολιτικά ορισμένων κανόνων αντί για το πραγματικό πρίσμα του ενδιαφέροντος για τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από τις λέξεις.
Συνεχίστε στα επόμενα κεφάλαια:
3. Η ΠΟ εστιάζει σε μεμονωμένες λέξεις αντί για τη συλλογική φροντίδα
4. Η ΠΟ εστιάζει στον ατομισμό αντί για τη συστημική καταπίεση
5. Η ‘ορθότητα’ δεν είναι ιερή και η ευαισθησία δεν είναι κακή
ή επιστρέψτε στην Εισαγωγή ή το κεφάλαιο ένα.
Copyright (c) 2016 by Alex Kapitan, http://www.radicalcopyeditor.com
Posted on 22/11/2016 από 50ft queenie
0