Η ‘πολιτική ορθότητα’ είναι μια φράση που σχεδιάστηκε για να είναι μομφή, όχι κάτι θετικό

Κεφάλαιο 1

 

Ιστορικός έλεγχος: Ο όρος ‘πολιτική ορθότητα’ ήρθε σε κοινή χρήση στις Ενωμένες Πολιτείες στις δεκαετίες ’40-’50, όταν Κομμουνιστές και Σοσιαλιστές συγκρούονταν σχετικά με την τοποθέτηση του Στάλιν απέναντι στον Χίτλερ. Η πολιτική γραμμή του Κομμουνιστικού Κόμματος αποκαλούνταν η ‘ορθή’ γραμμή.

Ο Herbert Kohl, Εβραίος εκπαιδευτικός, συγγραφέας και ακτιβιστής, εξηγεί:

Ο όρος ‘πολιτική ορθότητα’ χρησιμοποιούνταν υποτιμητικά για τις πράξεις κάποιου που -προκειμένου να μείνει πιστός στη γραμμή του ΚΚ, παραμέριζε την ανθρώπινη συμπόνια και τελικά οδηγούνταν σε μια κακή πολιτική. Ο σκοπός της έκφρασης ήταν ο διαχωρισμός ανάμεσα σε σοσιαλιστές που πίστευαν στις ηθικές αρχές της ισοτιμίας, από δογματικούς κομμουνιστές που θα υποστήριζαν την εκάστοτε γραμμή του ΚΚ ασχέτως της ηθικής τους.

Η φράση ΠΟ λοιπόν σχεδιάστηκε για να χαρακτηρίσει άτομα που υποστήριζαν κομματικές γραμμές ασχέτως του ρατσισμού και της γενοκτονίας -άτομα για τα οποία η ορθή κομματική γραμμή ήταν πιο σημαντική από τα βιώματα και τις ζωές πραγματικών, υπαρκτών ανθρώπων.

Ποιον σας θυμίζει αυτό;

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 έγινε η αρχή της χρήσης της ΠΟ όπως την ξέρουμε σήμερα. Δεξιοί θεωρητικοί άρχισαν να χρησιμοποιούν τη φράση ως αρνητικό χαρακτηρισμό απέναντι σε άτομα που επεδίωκαν να πολεμήσουν τον ρατσισμό, τον σεξισμό και την ομοφοβία μέσα στην Ακαδημία αλλά και όχι μόνο. Το 1992 ο Kohl έγραφε:

Είναι ένα έξυπνο τέχνασμα από μεριάς των νεοσυντηρητικών που γνωρίζουν την αρχική χρήση της φράσης, που έχει ως σκοπό να παρουσιάσει και να συνδέσει στα μυαλά του κόσμου τις δημοκρατικές αξίες της ισοτιμίας με αυταρχικές, πολιτικά ορθόδοξες, κομμουνιστικές απόψεις όταν αντιτίθενται στο να είναι ο κόσμος ρατσιστής, σεξιστής, ομοφοβικός. Η κατηγορία της ΠΟ χρησιμοποιείται από δεξιούς ακαδημαϊκούς και δημοσιεύεται από συντηρητικούς δημοσιογράφους σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν τους εαυτούς τους από κριτικές που δέχονται σχετικά με τις προκαταλήψεις τους -συχνά από νεότερους καθηγητές ή και από τους ίδιους τους φοιτητές τους. Είναι ένα τέχνασμα να μετατρέπουν το ζήτημα της προκατάληψης σε ζήτημα ελευθερίας λόγου, χωρίς καν να δέχονται ότι και η αμφισβήτηση της καθηγητικής αυθεντίας είναι κι αυτή ζήτημα ελευθερίας του λόγου.

Η φράση ΠΟ είναι ένα όπλο. Η χρήση της είναι προσπάθεια να προστατεύσει κάποιος το δικαίωμά του να είναι μισαλλόδοξος χωρίς να χρειάζεται καν να έρθει αντιμέτωπος (ή να βρεθεί υπόλογος) με το κακό που προκαλούν οι προκαταλήψεις του. Είναι ένα τέχνασμα που σκοπό του έχει την εξαφάνιση πραγματικών ζητημάτων σχετικά με την καταπίεση και την ενίσχυση του ελιτίστικου στάτους κβο.

Με κάποιον τρόπο η Δεξιά είχε τέτοια επιτυχία στη χρήση της φράσης που πλέον η κυρίαρχη κουλτούρα αποδέχεται πλήρως τον χαρακτηρισμό ‘πολιτική ορθότητα’ ως περιγραφή για τη χρήση της γλώσσας που επιδεικνύει ευαισθησία σε ζητήματα φυλής, φύλου, αναπηρίας κ.ο.κ.

Ακόμη και το γνωστό λεξικό Merriam-Webster αγνοεί την ιστορία και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο γύρω απ’ αυτόν τον αμφιλεγόμενο όρο και δίνει την παρακάτω περιγραφή «η ιδέα ότι οι άνθρωποι πρέπει να είναι προσεκτικοί να μη μιλάνε και να μη συμπεριφέρονται με τρόπους οι οποίοι θα προσέβαλλαν κάποια ομάδα ανθρώπων» και «η συμμόρφωση με την ιδέα ότι η γλώσσα και οι πράξεις που είναι πολιτικά προσβλητικές (σχετικά με το φύλο και τη φυλή) πρέπει ν’ απαλειφθούν». Ο ορισμός είναι βαθιά προβληματικός. Η ΠΟ δεν ήταν ποτέ ένας όρος που εννοούταν κυριολεκτικά ή ειλικρινά. Από την αρχή της, είχε ως σκοπό η χρήση της να είναι δυσφημιστική.

Όταν άτομα που ενδιαφέρονται να χρησιμοποιούν τη γλώσσα με ευαισθησία χρησιμοποιούν τη φράση ΠΟ, χρησιμοποιούν τα λόγια του καταπιεστή. Για να παραφράσω τον Ισαΐα, προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν ένα εργαλείο βίας για ειρηνικούς σκοπούς. Και ενώ μερικές φορές αυτή η τακτική είναι χρήσιμη στη γλώσσα, σ’ αυτήν την περίπτωση δεν μπορεί να επιτευχθεί αυτή η αλλαγή χρήσης.

Το γιατί και άλλα, αναλύονται στις επόμενες ενότητες:
2. Η ΠΟ εστιάζει στην προσβολή αντί για τη βία
3. Η ΠΟ εστιάζει σε μεμονωμένες λέξεις αντί για τη συλλογική φροντίδα
4. Η ΠΟ εστιάζει στον ατομισμό αντί για τη συστημική καταπίεση
5. Η ‘ορθότητα’ δεν είναι ιερή και η ευαισθησία δεν είναι κακή

ή επιστρέψτε στην Εισαγωγή.

Copyright (c) 2016 by Alex Kapitan, http://www.radicalcopyeditor.com