Η ελευθερία του λόγου, τα μπαν και η οριοθέτηση του προσωπικού χώρου

Posted on 20/03/2013 από

50


Ένα από τα θέματα με τα οποία έρχομαι αντιμέτωπη σχεδόν καθημερινά, είναι αυτό του πώς κανείς υπάρχει στο internet και ειδικά στα social media και πώς διαχειριζόμαστε τον προσωπικό μας χρόνο μέσα στα πλαίσια σελίδων όπως οι δικές μας. Σημαντικό μέρος αυτών των αναζητήσεων είναι η δυνατότητα αποκλεισμού χρηστών και η ελευθερία του λόγου.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που ασχολούνται με οποιοδήποτε κίνημα κοινωνικής δικαιοσύνης μέσα στο internet βιώνουν μια διαρκή επίθεση, είτε από ανθρώπους που πραγματικά αντιτίθενται ιδεολογικά στη θέση τους, είτε από ανθρώπους που σπεύδουν να τρολάρουν χωρίς λόγο. Οι ώρες που περνάμε διαβάζοντας, συζητώντας ή γράφοντας είναι γεμάτες από περαστικούς που απαιτούν εξηγήσεις, απαντήσεις, επιχειρήματα κ.ο.κ. μερικές φορές ήπια και ευγενικά, αλλά συχνά με τον χειρότερο δυνατό τρόπο.

Είναι λοιπόν σημαντικό να καταλάβει κανείς το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούμε. Για παράδειγμα, το σάιτ των Καμένων Σουτιέν, όπως και η αντίστοιχη σελίδα μας στο facebook δημιουργήθηκαν για να παρέχουν βασικές πληροφορίες για τον φεμινισμό, μέσα από λήμματα, άρθρα ή και link και βιβλιογραφία. Τις σελίδες αυτές τις διαχειριζόμαστε στον ελεύθερό μας χρόνο (αυτόν τον ελάχιστο και πολύτιμο καθημερινό χρόνο) και με αρκετό κόπο και σκέψη.

Μέσα λοιπόν σ’ αυτόν τον χρόνο, εκτός από τη δουλειά που απαιτείται για τη συντήρηση των σελίδων κάνουμε συζητήσεις με πολύ κόσμο (και με χαρά μπορώ να πω ότι ήδη έχουν γίνει πολλές ενδιαφέρουσες κουβέντες). Ανάμεσα στους επισκέπτες των σελίδων μας, βρίσκονται και άνθρωποι που δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το θέμα, αλλά έρχονται στις σελίδες είτε απλώς για να τρολάρουν, είτε με την πρόθεση να δημιουργήσουν αναταραχή και να διακόψουν τις κουβέντες που γίνονται.

Αυτοί οι άνθρωποι κάνουν τη δουλειά μας πολύ δύσκολη, και απαιτούν από εμάς κι άλλον χρόνο που δεν έχουμε, κόπο για να τους διαχειριστούμε αλλά και μια ψυχολογική επένδυση στην αντιμετώπισή τους. Όταν ένας χρήστης μπαίνει σε κάποια από τις σελίδες και μιλάει ήπια και λογικά, λαμβάνει ήπια απάντηση. Στις περιπτώσεις χρηστών που μπαίνουν εμφανώς για να τρολάρουν ή να βρίσουν ή να απειλήσουν, οι χρήστες αυτοί αποκλείονται αμέσως. Δες τους Όρους Χρήσης της σελίδας μας.

Ο λόγος που αποκλείονται είναι γιατί δεν είμαστε διατεθειμένες να ξοδέψουμε αυτόν τον πολύτιμο ελεύθερό μας χρόνο για να διαχειριζόμαστε παιδαριώδεις ανόητους αλλά προτιμάμε να τον επενδύουμε στους ανθρώπους εκείνους που πραγματικά θέλουν να συμμετάσχουν σε κάποια συζήτηση.

Εχτές το βράδυ στη σελίδα μας στο facebook σε ένα άσχετο νήμα από τρίτο χρήστη, μπήκαν κάποιοι άνθρωποι με σκοπό την άμεση διατάραξη της καλής λειτουργίας της σελίδας. Ο τρόπος που επέλεξαν να το κάνουν, ήταν με «αστειάκια» για τον βιασμό:

19_01 19_02 19_03

Αυτά τα παιδιά (και λέω παιδιά γιατί σύμφωνα με τα προφίλ τους είναι πρωτοετείς φοιτητές), συνέχισαν να τρολάρουν και αποκλείστηκαν άμεσα από τη σελίδα. Εκτός του ότι το διαρκές τρολάρισμα ούτως ή άλλως είναι λόγος αποκλεισμού, το θέμα για το οποίο επέλεξαν να τρολάρουν -ο βιασμός- είναι θέμα για το οποίο υπάρχει πολιτική μηδενικής ανοχής στη σελίδα μας. (Προτείνουμε ανεπιφύλακτα και το σχετικό λήμμα για την κουλτούρα του βιασμού.)

Ακόμη χειρότερο σχόλιο έγινε από έναν ακόμη χρήστη:

19_04

Είναι τραγικό ότι ένα παιδί τέτοιας ηλικίας έχει αφομοιώσει τόσο πολύ αυτήν την κουλτούρα του βιασμού. Την ιδέα δηλαδή ότι ο βιαστής είναι έρμαιο των βιολογικών του αναγκών και πως είναι δουλειά του θύματος να αποφύγει να βρεθεί σε συνθήκες που θα ευνοήσουν τον δράστη. Ο ΜΟΝΟΣ ΥΠΑΙΤΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΙΑΣΜΟ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΙΑΣΤΗΣ. Το θύμα δεν έχει κάποια θέση στην κουβέντα -δεν φταίνε τα ρούχα που φοράει κάποιος, δεν φταίει το ποτό, δεν φταίει πού περπατάς, δεν φταίει τι ώρα είσαι έξω, δεν φταίει τίποτε άλλο εκτός από τον βιαστή. Δεν είναι δουλειά των γυναικών να προσέχουν να μη βιαστούν. Είναι δουλειά των αντρών να μη βιάζουν. Και επειδή υπάρχουν περιπτώσεις όπου το θύμα του βιασμού είναι άντρας και είναι εξίσου σημαντικές και καταδικαστέες, επίσης και πάλι το θύμα δεν φταίει σε τίποτα απολύτως. Επίσης, είναι γελοίο να υποστηρίζει κανείς ότι οι άντρες είναι κάποια μυθικά κτήνη που δεν μπορούν να ελέγξουν τις ορμές τους. Εδώ στα Καμένα Σουτιέν σεβόμαστε πολύ περισσότερο τους άντρες από αυτό.

Αμέσως μόλις αυτά τα παιδιά αποκλείστηκαν, άρχισα να λαμβάνω προσωπικά μηνύματα στη σελίδα από έναν υποστηρικτή τους, ο οποίος τους δικαιολογούσε γιατί «απλώς τρολάρανε» και ενώ τον ενημέρωσα πως θα λάβει απάντηση σήμερα και τον προειδοποίησα αρκετά, δεν έλεγε να περιοριστεί και όταν σταμάτησα να του απαντάω στα μηνύματα, συνέχισε να σχολιάζει σε άλλο νήμα της σελίδας:

19_06

(Διαβάστε τη συνέχεια εδώ: 1 – 2 – 3 – 4 – 5.)

Ο χρήστης αυτός δεν αποκλείστηκε, μιας και οριακά σταμάτησε. Υπάρχουν χρήστες σαν αυτόν που δεν σταματάνε ποτέ. Που επιθυμούν με τις πράξεις τους να σε υποχρεώσουν να απαντήσεις μέσα στα πλαίσια που θέτουν εκείνοι. Θεωρούν πως είσαι υποχρεωμένη να απαντήσεις ότιδήποτε, οποιαδήποτε ώρα και εάν δεν το κάνεις όπως ακριβώς το επιθυμούν, είσαι «φασίστας» και αν είσαι φεμινίστρια, είσαι με κάποιον μαγικό τρόπο σεξίστρια (!).

Τα παιδιά αυτά αποκλείστηκαν από μια σελίδα. Δεν αποκλείστηκαν από όλο το ίντερνετ. Δεν αποκλείστηκαν από το να γράψουν ή να μοιραστούν τις απόψεις τους οπουδήποτε αλλού. Το προνόμιό τους να γράφουν ό,τι θέλουν περιορίστηκε από μια μόνο σελίδα. Και περιορίστηκε γιατί αυτή η σελίδα έχει κάποιους κανόνες τους οποίους δεν ακολούθησαν.

Αυτό δεν είναι καταπάτηση της ελευθερίας του λόγου. Κανείς δεν τους στέρησε το δικαίωμα να εκφραστούν γενικά. (Σχετικό μας λήμμα για την ελευθερία του λόγου και την «πολιτική ορθότητα».) Εμείς ως οι άνθρωποι που διαχειριζόμαστε αυτήν τη σελίδα με προσωπικό κόπο και χρόνο, τους αποκλείσαμε από αυτό το ένα σημείο στο ίντερνετ για να προστατεύσουμε την ομαλή λειτουργία της σελίδας και τον χρόνο μας.

Η οριοθέτηση των χώρων μέσα στους οποίους κινούμαστε, είτε IRL, είτε στο ίντερνετ, είναι απόλυτα απαραίτητη για να μπορούμε όλοι να λειτουργούμε καλά. Είναι ακόμη απαραίτητο να καταλάβει κανείς ότι ακόμη και εδώ που γίνεται μια προσπάθεια ανάλυσης κάποιων θεμάτων, δεν είμαστε υποχρεωμένες ανά πάσα στιγμή να ικανοποιούμε όλες τις επιθυμίες χρηστών στα τυχαία πλαίσια που εκείνοι θέτουν.

Ακόμη ένα παράδειγμα: Εχτές εδώ σε προηγούμενο άρθρο μας, ένας χρήστης επέλεξε να σχολιάσει επανειλημμένα μεταφέροντας την κουβέντα από το θέμα του άρθρου στις κλανιές του (no joke, αλήθεια αυτό βρήκε να πει -_-). Αργότερα, σε άλλο νήμα στο facebook ο ίδιος χρήστης επενέβη σε αντίστοιχη κουβέντα πάλι προσπαθώντας να γυρίσει το θέμα στις κλανιές του και στο τέλος για κερασάκι μας κέρασε «αστειάκι» για βιασμό ανηλίκου. (Δεν βάζω εδώ την εικόνα, αν θέλεις, κάνε κλικ εδώ.)

Ο χρήστης αποκλείστηκε από το νήμα από τον άνθρωπο στου οποίου το προφίλ σχολίαζε (που είναι άντρας και όχι μέλος των Καμένων Σουτιεν). Ο κάθε ένας από εμάς έχει απόλυτο δικαίωμα να οριοθετεί και να διαχειρίζεται τον προσωπικό του χώρο με τον τρόπο που επιθυμεί. Ο αποκλεισμός ενός χρήστη από τον προσωπικό μας χώρο ΔΕΝ είναι καταπάτηση της ελεύθερης έκφρασης. Είναι προστασία του χώρου, του χρόνου και του κόπου μας.

Τέλος, επειδή κι αυτό είναι κάτι που ακούω συχνά: «Μα γιατί μιλάς έτσι και κάνεις μπαν; Θα τους χάσεις! Δεν θα ακούσουν το μήνυμα!» Πολλές φορές μάλιστα το «επιχείρημα» είναι «έτσι όπως μιλάς με κάνεις να υποστηρίζω την αντίθετη άποψη!». Οκ. Κοίτα. Τα μηνύματα αυτά βρίσκονται σε άπειρα σημεία στο ίντερνετ και IRL. Αν σε χαλάει ο τρόπος που μιλάει ένας άνθρωπος, σίγουρα υπάρχει κάποιος άλλος που θα στα πει αλλιώς. Οι ιδέες της ισότητας των φύλων ή του αντι-ρατσισμού, ή των δικαιωμάτων των τρανς ανθρώπων ή των ομοφυλόφιλων ή των μεταναστών κ.ο.κ., είναι ιδέες ανθρώπινες και ξεπερνάνε το ατομικό επίπεδο. Εάν ο τρόπος που σου μίλησε κάποιος «σε κάνει» να είσαι ενάντιος στην ιδέα της κοινωνικής δικαιοσύνης… ε, τι να πω. Μάλλον δεν σε ενδιαφέρει και τόσο η κοινωνική δικαιοσύνη λοιπόν. Εγώ δεν είμαι υποχρεωμένη να σε νταντέψω για να μου κάνεις τη χάρη να είσαι υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης. Αν θες να ψαχτείς, να διαβάσεις, ν’ ακούσεις, να σκεφτείς και να στηρίξεις, οκ. Αν όχι, τσακίδια.

EDIT: Μιας και ήδη πέτυχα σχόλια που λένε «Μα γιατί τους δίνετε σημασία; Είναι χαζά παιδιά!» κ.ο.κ. Άκου. Κάθε μέρα γύρω σου, κυκλοφορούν άνθρωποι όλων των ηλικιών που σκέφτονται ακριβώς έτσι. Οι απόψεις αυτών των παιδιών δεν είναι αποκλειστικό φαινόμενο μερικών ελάχιστων ηλιθίων ή ανώριμων. Είναι η εξουσιαστική ρητορική μιας πατριαρχικής κοινωνίας. Κι εγώ κι εσύ και όλοι, ζούμε ανάμεσά τους. Και βιώνουμε την καθημερινότητά μας μαζί τους. Αυτοί είναι που αναρωτιούνται όταν βιάζεται μια γυναίκα τι φορούσε, τι έκανε, πώς έφταιξε. Αυτοί είναι που διαπόμπευσαν τη γυμνή γυναίκα σέρνοντάς τη μέσα στο χωριό. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και γαμώτη μου ναι, θα το σχολιάζω και θα μιλάω. Και θα τους δίνω σημασία. Γιατί αυτοί ζούνε δίπλα μου.

Από την 50ft queenie

Σχετικά λήμματα:

– Τι είναι η κουλτούρα του βιασμού;

– Μίλα καλύτερα αν θέλεις να σε ακούσω (aka The Tone Argument)

– Αυτά που λέτε είναι υπερβολική πολιτική ορθότητα! / Καταπιέζετε την ελεύθερη έκφραση του λόγου μου!

Ετικέτα:
Posted in: Άρθρα