Χαχαχα, γελάσαμε! | Το Μεταμοντέρνο Σεξιστικό Χιούμορ

Posted on 16/03/2013 από

116


Υπάρχει ένα συγκεκριμένο είδος σεξιστικού λόγου και χιούμορ το οποίο αναπαράγεται με μεγάλη επιτυχία σε παρέες αλλά και μέσω του διαδικτύου. Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο θα περιέγραφα ως «μεταμοντέρνο σεξιστικό χιούμορ». Νεαροί γύρω στα 25 μιλάνε αποκλειστικά με ατάκες, έχουν την αίσθηση ότι λένε κάτι πολύ ψαγμένο, ότι είναι πνευματώδεις, ενώ στην πραγματικότητα αναπαράγουν τα πιο συντηρητικά στερεότυπα. Είχα την ατυχία και την περιέργεια να δω πρόσφατα ένα βίντεο που κυκλοφορεί στο you tube με τίτλο “Mikeius vs. Women” και να ανακατευτεί το στομάχι μου.

Για όσους και όσες δεν είχαν την τύχη να χαϊδέψει τα αυτιά τους και τα μάτια τους το εν λόγω πόνημα, συνοψίζω το περιεχόμενο του:

Ύφος συμβουλευτικό και αφ’ υψηλού υποδείξεις σε στυλ listen to me bitch. Στον μονόλογο του ο Mikeius αναφέρεται στη γυναίκα ως «εσύ» (ομοιογενές- μονολιθικό- όλες ένα και το αυτό- πράγμα) και στους άνδρες ως «εμείς» (ποικιλία αυτόνομων προσωπικοτήτων). Η αρχική μου έκπληξη αφορά όχι μόνο τη γλώσσα του εμετικού παραληρήματος, αλλά το ότι ο δημιουργός του θεωρεί ότι ενδιαφέρει κάποιες γυναίκες να ευεργετηθούν από το απαύγασμα της σοφίας και της εμπειρίας του. Υποδεικνύει λοιπόν με τί μπορούν να ασχοληθούν οι γυναίκες και με τί όχι. Μεταξύ των don’ts είναι και δραστηριότητες όπως η μουσική, οι ταινίες και τα κόμικς (!). Θεωρεί επίσης τον εαυτό του «ειδικό» για μια σειρά από ζητήματα που δεν έχει βιώσει ποτέ ο ίδιος. Γνωρίζει με λεπτομέρειες ακόμη και το πώς είναι ο γυναικείος αυνανισμός, σε σημείο που ακόμα και ο Τσακ Νόρις θα τον ρωτούσε με αγανάκτηση ρε φίλε κι εσύ πού το ξέρεις;

Πορνογραφική αισθητική και άποψη για το γυναικείο σώμα κατά τα πρότυπα του κυρίαρχου, ετεροσεξουαλικά στοχευμένου, εμπορευματοποιημένου πορνό. Ο Mikeus και ο καθένας που υιοθετεί το ίδιο εξυπνακίστικο στυλ, μάλλον θεωρεί τον εαυτό του πολύ προοδευτικό, αλλά δεν κάνει τίποτε άλλο από το να επαναλαμβάνει την κυρίαρχη άποψη για το πώς είναι η «σωστή γυναίκα»: πάνω απ’ όλα σεξουαλικά διαθέσιμη.

Με αυτό το δεδομένο λοιπόν, δεχόμαστε από τον παντογνώστη συμβουλές για τις «σωστές» στάσεις στο σεξ. Σωστές για ποιον; Μαντέψτε: για τον ίδιο, ή με δικά του λόγια «για να αρέσεις σε εμένα και στους φίλους μου». Θεωρείται αυτονόητο ότι η μεγαλύτερη –αν όχι η αποκλειστική φιλοδοξία των γυναικών είναι να γίνουν πρωταγωνίστριες στις φαντασιώσεις του κάθε κάφρου. Η γυναικεία σεξουαλικότητα γίνεται αντιληπτή απλώς ως μια ανταπόκριση στην ανδρική, διαφορετικά δεν έχει λόγο ύπαρξης. Καθαρά εργαλειακή αντιμετώπιση.

Αναπαραγωγή ηλίθιων και αβάσιμων στερεοτύπων για το πόσο ανώτερες είναι οι ανδροπαρέες σε αντίθεση με τη γυναικεία φιλία η οποία είναι ένα ψέμα, αφού οι γυναίκες θάβουν η μια την άλλη, προσκολλώνται στο γκόμενο και όταν χωρίζουν δεν έχουν πια φίλες, κ.λπ. Αλλά και εμπλουτισμός του ήδη υπάρχοντος σεξιστικού ρεπερτορίου με παραινέσεις όπως:

jokealert«Μην παίρνεις το ασανσέρ για να πας από τον πρώτο στο ισόγειο.» Χαχαχα, μισό λεπτό να φέρω τα χαρτομάντηλα γιατί κλαίω από τα γέλια. Άλλη μία βλακεία που έρχεται να προστεθεί στις γενικεύσεις του στυλ «οι γυναίκες είναι φοβητσιάρες, δεν ξέρουν να παρκάρουν και δεν μπορούν να αλλάξουν μια λάμπα». Θα ήταν απλά πληκτικό αν δεν ήταν τόσο υποτιμητικό.

Το θέμα όμως δεν είναι προσωπικό και δεν θα έμπαινα στον κόπο να ασχοληθώ με τον συγκεκριμένο τύπο, αν επρόκειτο για μια μεμονωμένη περίπτωση. Με αφορμή όμως το προαναφερθέν οπτικοακουστικό «έργο τέχνης», θα ήθελα να πω δυο πράγματα σχετικά με το δηθενοεναλλακτικό σεξιστικό «χιούμορ»:

– Δεν είναι αστείο. Είναι εξίσου χονδροειδές και ρατσιστικό με το να αναπαράγεις αστεία για τους μαύρους. Δεν έχει καθόλου πλάκα. Πολλές γυναίκες δε γελάνε και προλαβαίνω όποιον ετοιμάζεται να πει ότι είναι επειδή οι γυναίκες δεν έχουν χιούμορ (κυκλικό επιχείρημα). Όσοι είναι τόσο cool, ας απαντήσουν ειλικρινά: πόσοι άνδρες θα γελούσαν με εικόνες σαν αυτή;

manvaccuumsundersofa

Μα γιατί; Δείτε τον, είναι και fit και χρήσιμος! Ουφ, δεν έχετε καθόλου χιούμορ…

«Αυτές είναι υπερβολές / το κάνεις πολύ μεγάλο θέμα». Και ποιος θα το κρίνει αυτό; Πιστεύω ότι αν κάποιος άνθρωπος εκφράσει μια ενόχληση ή ένα παράπονο που με αφορά, το λιγότερο που μπορώ να κάνω, είναι να προσπαθήσω να καταλάβω αυτό που μου λέει. Μπορεί να μου φανεί παράλογο, άκυρο, γελοίο, υπερβολικά συναισθηματικό αλλά δεν έχει σημασία επειδή δεν είμαι εγώ αυτή που αποφασίζει τι προβληματίζει, ενοχλεί, εκνευρίζει ή καταπιέζει τους άλλους. Ακόμα όμως κι αν δεν έχει κανείς τη στοιχειώδη ικανότητα να κατανοήσει το βίωμα κάποιου άλλου ατόμου, ας αναρωτηθεί τουλάχιστον τί προσφέρει και σε ποιον, το να αστειεύεται με την καταπίεση μιας κοινωνικής ομάδας, είτε αυτή είναι οι γυναίκες, οι τρανς, οι μετανάστες, οι ομοφυλόφιλοι, κ.ο.κ.

– Καλλιεργεί και παγιώνει τον μισογυνισμό. Ας αποσαφηνίσουμε καταρχήν το περιεχόμενο της έννοιας. Μισογυνισμός κυριολεκτικά σημαίνει «μίσος για τις γυναίκες». Όμως στην καθημερινή χρήση, οι απόψεις και οι συμπεριφορές μέσα από τις οποίες εκφράζεται, είναι συνήθως πιο συγκαλυμμένες και συχνά μη συνειδητές. Ο μισογυνισμός είναι ταυτόχρονα εξουσιαστική δομή και τρόπος πρόσληψης του κόσμου. Συνδέεται με την σχεδόν καθολική ανδρική πεποίθηση, ότι τι να είσαι άνδρας είναι το καλύτερο που μπορεί να συμβεί σε κάποιον και αυτό γιατί, πάνω απ’ όλα, το να είσαι άνδρας σημαίνει ότι δεν είσαι γυναίκα.

Ο καθημερινός μισογυνισμός του σεξιστικού χιούμορ μπορεί να κυμαίνεται από την «φυσικοποίηση» της ανισότητας και των έμφυλων διακρίσεων, μέχρι την υποκίνηση βίαιης συμπεριφοράς απέναντι στις γυναίκες. «Υπερβάλλεις» θα πουν και πάλι κάποιοι, όμως guess what: δεν το έβγαλα από το κεφάλι μου. Σε έρευνα που έγινε στο Πανεπιστήμιο της Granada με δείγμα 109 ανδρών, ηλικίας 18- 26 ετών, σχετικά με την αίσθηση του χιούμορ και του γέλιου, διαπιστώθηκε ότι τα σεξιστικά αστεία συνδέονται με την ανοχή απέναντι στην κακοποίηση των γυναικών.*

Ένας τελευταίος προβληματισμός. Ακούγοντας τις σεξιστικές αθλιότητες του Μikeius, αναρωτιόμουν «από πού να αντλεί τόση έπαρση αυτό το υποκείμενο». Και αμέσως πήρα την απάντηση μου διαβάζοντας τα επιδοκιμαστικά σχόλια που συνόδευαν το βίντεο, κάποια από τα οποία προέρχονται από γυναίκες, οι οποίες δυστυχώς δε συνειδητοποιούν τί σημαίνει εσωτερικευμένος μισογυνισμός. Φοβάμαι ότι έχουμε χάσει εντελώς την αίσθηση του πώς υποβιβάζει η κυρίαρχη κουλτούρα τις γυναίκες. Θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί ακόμα και έξυπνοι άνθρωποι, γυναίκες και άνδρες, αντιλαμβάνονται τη γυναικεία υπόσταση με τόσο απλοϊκό και απαξιωτικό τρόπο. Κι αν τυχόν κάποια ή κάποιος αναρωτιέται «τι μπορώ να κάνω;», θα απαντούσα το εξής: μια καλή αρχή θα ήταν να έχεις ανοιχτά τα μάτια σου για να αντιληφθείς τον μισογυνισμό γύρω σου. Κι αν θεωρείς το σεξιστικό χιούμορ αποκρουστικό και προσβλητικό, άρχισε τουλάχιστον να σκέφτεσαι το ενδεχόμενο του να μην το ανέχεσαι σιωπηρά.

– Από την La Inquieta

* Εδώ θα βρεις την έρευνα στα Ισπανικά, αλλά μπορείς να διαβάσεις και σχετικά άρθρα στα αγγλικά εδώ και εδώ.

Posted in: Άρθρα