Σποτ ΑΝΤΑΡΣΥΑ: συμμαχικός μισογυνισμός προ εκλογών

Posted on 14/09/2015 από

5


Σε αυτές τις εκλογές φαίνεται όλες οι παρατάξεις και όλ@ οι πολιτικ@ να έχουν εγκαταλείψει πάλι κάθε σοβαρότητα, ακόμα και σε θέματα αρχών, για χάρη της δημοτικότητας και συνεπώς της μεγαλύτερης συλλογής ψήφων. Οι προεκλογικές καμπάνιες των κομμάτων, ακόμα και των αριστερών και των πιο ριζοσπαστικών, έχουν επιστρατεύσει το μέινστριμ μάρκετινγκ και τις τεχνικές και στρατηγικές του.

Σε αυτά τα πλαίσια, ο σεβασμός σε οποιαδήποτε αρχή έχει πάει περίπατο. Τα προεκλογικά σποτάκια που κυκλοφορούν είναι ενδεικτικά της κατάστασης αυτής. Βλέπουμε τα κόμματα όχι μόνο να υπονομεύουν το ένα το άλλο, όπως μας έχουν συνηθίσει, αλλά επίσης να αυτοτρολάρονται (δικαίωμά τους) και να βάζουν στο στόχαστρο οτιδήποτε πιστεύουν πως πουλάει (αυτό δεν είναι δικαίωμά τους). Παίζουν με τη δημοτικότητα των υποψηφίων τους, με ατάκες και περιστατικά (συχνά απαράδεκτα) που δημιούργησαν ντόρο, αλλά και με θέματα που αφορούν ανθρώπινα δικαιώματα και με τις εμπειρίες των πλέον καταπιεσμένων, μετατρέποντάς τις σε εμπορεύματα προς κατανάλωση.

Είδαμε σήμερα το σποτάκι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και νιώθουμε άμεση την ανάγκη να  μιλήσουμε για αυτό. Το εν λόγω σποτάκι λοιπόν παρουσιάζει τρεις γυναίκες, ελαφρώς ντυμένες, στερεοτυπικά ως σεξ εργάτριες, να ξαπλώνουν κλεισμένες σε ένα υπόγειο και μας βάζει να υποθέτουμε πως πρόκειται για κακοποιημένες γυναίκες που βιώνουν συνθήκες εμπορίας προσώπων. Ακούγεται ένα τραγούδι του Σφακιανάκη, το γνωστότερό του, και μπαίνει μέσα ο μάτσο τράφικερ που μιλάει στο κινητό για το πόσο καλά παν οι δουλειές. Μία από τις γυναίκες φαίνεται να κοιτάει την πόρτα και να σηκώνεται με σκοπό να φύγει. Ο τράφικερ την αρπάζει βίαια από το χέρι και της λέει «και να φύγεις, πού θα πας;» Καπάκι πέφτει μοντάζ γραμμάτων όπου εμφανίζονται οι επαναστατικοί λόγοι γιατί να ψηφίσει κάποι@ ΑΝΤΑΡΣΥΑ και μετά μας δείχνει τη γυναίκα αυτή πλέον απελευθερωμένη να φεύγει με ένα αυτοκίνητο, το οποίο όμως δεν οδηγά η ίδια, αλλά ούτε και γνωρίζουμε ποι@ οδηγά.

Πόσες εικόνες είχε να διαλέξει για να δείξει τον εγκλωβισμό και τη βία η ΑΝΤΑΡΣΥΑ; Προφανώς την εξής μία, την πλέον οικεία στην ελληνική κοινωνία: αυτήν της έμφυλης βίας, της βίας κατά των γυναικών, η οποία βγήκε ανελέητα αβίαστα στο ‘προοδευτικό’ κόμμα που ασχολείται τόσο με τα φύλα και το ταξικό. Απαίσια, φρικιαστικά οικεία εικόνα, που προκαλεί εσωτερικό χειροκρότημα στην πατριαρχία για την επιβεβαίωση όλων όσων ξέρουμε από τα μικράτα μας.

Ταυτόχρονα, όμως, μια εικόνα πολύ μακριά από τις προσωπικά βιώματα αυτών που φαίνεται να ταυτίζονται ή που καλούνται να ταυτιστούν μαζί της. Πρόκειται για την οικειοποίηση των πραγματικών εμπειριών μεταναστριών κυρίως γυναικών, οι οποίες βιώνουν/έχουν βιώσει εμπορία προσώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση. Μια εμπειρία πολύ μακριά από εκείνη των περισσότερων ελλην@ ψηφοφόρ@, οι οποί@ καλούνται να ταυτιστούν με κίνητρο τάχα την επανάσταση.

Πρόκειται ακόμα για την υπόσχεση μιας επανάστασης μέσα από εντελώς καθεστωτικές διαδικασίες (εκλογές), η οποία αποσιωπεί τα βιώματα των πλέον καταπιεσμένων, των μεταναστριών γυναικών που βιώνουν/έχουν βιώσει εμπορία προσώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και που δεν έχουν δικαίωμα ψήφου. Ταυτόχρονα, δεν συζητά καν τα πραγματικά βιώματα αυτών στ@ οποί@ απευθύνεται, παρά μόνο υπό μορφή συνθημάτων στο μοντάζ γραμμάτων. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ παίρνει μια σεξουαλικοποιημένη και κενή από αυτενέργεια εικόνα μεταναστριών γυναικών που έχουν βιώσει/βιώνουν εμπορία προσώπων και την εξισώνει με τον έλληνα ψηφοφόρο, απευθυνόμενη κυρίως σε στρέιτ άντρες (σεξουαλικοποίηση). Και κάπως έτσι αφαιρεί την αυτενέργεια των πλέον καταπιεσμένων με σκοπό την προώθηση της δικής της ατζέντας.

Είναι επίσης άλλη μια φορά που έρχεται στο προσκήνιο εικόνα γυναικών που έχουν βιώσει/βιώνουν εμπορία προσώπων παρουσιάζοντας μια στερεοτυπική εικόνα τους, χωρίς τις δικές τους φωνές και ενώ υπάρχει διαρκής απουσία και αποσιώπηση άλλων μορφών σεξεργασίας από όλον τον δημόσιο χώρο, όπου τα άτομα είναι ενεργά υποκείμενα με αυτοδιάθεση και επιλογές.

Σε όλο το σποτ, οι γυναίκες δεν φαίνονται να μιλούν πουθενά. Δεν είναι ενεργά υποκείμενα. Είναι πάντα σιωπηλές και αδρανείς. Μια ξεφεύγει και τη βλέπουμε σε ένα αυτοκίνητο, το οποίο δεν οδηγά η ίδια. Η αυτενέργειά της είναι ανύπαρκτη στην εικόνα. Προφανώς, και η αυτενέργεια του έλληνα ψηφοφόρου περιορίζεται στην άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος. Το αυτοκίνητο, όπως και τη χώρα, θεωρείται πάντα αυτονόητο πως θα το οδηγούν άλλοι.

Το μέσο προώθησης αυτής της ατζέντας στάζει μίσος και αν ο σκοπός της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ήταν να καταδείξει τη βία, το μόνο που κάνει τελικά είναι να την ενθαρρύνει με τον πιο ύπουλο τρόπο. Αναπαράγοντας στερεότυπα για την σεξ εργασία. Κάνοντας οικειοποίηση των βιωμάτων γυναικών και ιδιαίτερα μεταναστριών γυναικών με την έμφυλη βία. Αφαιρώντας κάθε αυτενέργεια από αυτές, όπως και από τ@ ψηφοφόρ@. Αποσιωπώντας τα υποκείμενα που βιώνουν βία.

Το νόημα του εν λόγω σποτ τελικά είναι πως αυτ@ που έχουν ήδη τα πολλά προνόμια και εξουσία, αυτ@ που θεωρούνται το πρότυπο, αυτά τα εμφανισιακά ελκυστικά υποκείμενα που είναι σις, στρέιτ, μάτσο, ντόπιοι άντρες, παίζουν και θα παίζουν για πάντα τον διαχρονικά καθορισμένο και καθαγιασμένο ρόλο τους. Τα “άλλα” υποκείμενα παραμένουν και θα παραμένουν πάντα αδρανή, σιωπηλά και υποταγμένα. Μπορούν όμως να απολαύσουν το αεράκι της ελευθερίας ασκώντας το εκλογικό δικαίωμά τους. Εκτός κι αν ανήκουν στην κατηγορία με τα πιο πολλά προνόμια. Αν είναι επίσης, σις, στρέιτ, μάτσο, ντόπιοι άντρες, τότε προφανώς και μπορούν να ταυτιστούν με την εικόνα του τράφικερ και να επιλέξουν τον ρόλο του εξουσιαστή. Θέμα επιλογών, για εκείνους που έχουν το προνόμιο της επιλογής αυτής.

Το σποτ παρουσιάζει δυο κατηγορίες ανθρώπων. Από τη μια, είναι οι πλέον καταπιεσμένες γυναίκες, οι οποίες είναι κ παραμένουν χωρίς αυτενέργεια. Χωρίς φωνή και χωρίς αυτενέργεια. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ όμως τους υπόσχεται μια απελευθέρωση, κατά την οποία παραμένουν επιβάτισσες στο αυτοκίνητο κάποιου άλλου. Από την άλλη, είναι ένας λευκός, σις, στρέιτ, έλληνας άντρας. Ο οποίος είναι κακός, αλλά έχει εξουσία και καθορίζει όχι μόνο τη δική του ζωή, αλλά και των άλλων. Το κοινό ουσιαστικά καλείται να διαλέξει πλευρά. Το κοινό που μπορεί να ταυτιστεί με την δεύτερη κατηγορία, επειδή του μοιάζει, αλλά και με την πρώτη, μέσα από τη διαδικασία της οικειοποίησης. Οι μετανάστριες γυναίκες που βιώνουν έμφυλη βία παραμένουν το αντικείμενο της δημόσιας σφαίρας.

Η δική μας απάντηση σε όλο αυτό είναι πως φτάνει πια με την εκμετάλλευση εικόνων κακοποιημένων γυναικών, αίσχος, έλεος, φτάνει. Σταματήστε να εξισώνετε τον καημό των ψηφοφόρων με τον πόνο της κακοποίησης. Σταματήστε εμμέσως να εξισώνετε όλη τη σεξεργασία με τον καταναγκασμό. Σταματήστε να σεξουαλικοποιείτε τον πόνο και τη βία. Σταματήστε να μειώνετε τα γυναικεία βιώματα για να βγάλετε δυό σταλινικά ψηφαλάκια.

Να σημειώσουμε πως γνωρίζουμε ότι το σποτάκι δεν δημιουργήθηκε από συντονιστικό όργανο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και εκφράστηκαν έντονες αντιδράσεις από μέλη της. Όμως κάθε φορά που γίνεται κάτι τέτοιο, υπάρχουν άπειρα ελαφρυντικά γιατί δεν ήταν έτσι, αλλά έγινε, και κάποιοι το άφησαν να γίνει, και κάποιοι το προχώρησαν και κάποιοι απλώς έκαναν τους αδιάφορους. Και στο τέλος το αποτέλεσμα είναι ότι κάποι@ από μας την Κυριακή θα βρεθούμε πίσω από το παραβάν και θα πιάσουμε το ψηφοδέλτιο που ενδεχομένως να μας ήταν οικείο ή φιλικό ή συμμαχικό αλλά δεν θέλουμε να ξεχνάμε και πια έχουμε κουραστεί γιατί δεν αντέχεται άλλο αυτή η κατάσταση από συμμάχους, από συναγωνιστές, από φιλικά προσκείμενους, από όλους αυτούς. Φτάνει.

Posted in: General, Άρθρα